۱– یک دست بودن برنج
برنجهایی با نژاد مختلف طرز پخت مختلفی دارند. این مساله فقط محدود به نژاد نمیشود بلکه حتی برنجهایی با نژاد یکسان (برای مثال دو برنج طارم) که در شالیزارهای متفاوت و شرایط آب و هوایی متفاوتی رشد کردهاند نیز شرایط پخت یکسانی ندارند. از این رو یکدست بودن برنج اهمیت فراوانی دارد و در مورد برنجی که مخلوط شده است نمیتوان به راحتی در مورد کیفیت آن نظر داد. برنج خوب ایرانی حتماً باید یکدست باشد.
⇠ روش تشخیص: برای تشخیص یکدست بودن دو تست وجود دارد. راه اول سادهتر است. باید مقداری از برنج را در کف دست خود ریخت و با دقت به آن نگاه کرد. دانههای برنج نباید اندازه و رنگ و شفافیت متفاوتی داشته باشند. اگر هر یک از این موارد در برنجی وجود داشته باشد، آن برنج مخلوط شده است و یکدست نیست. روش دیگر برای تشخیص یکدست بودن این است که مشتی برنج را روی یک ظرف یا سطح شیشهای ریخت و از زیر نوری به آن تابید.
.
۲- خشک بودن برنج
تست یکدست بودن برنج برای تعیین کیفیت آن کافی نیست. یک تست مهم برای تشخیص برنج خوب، خشک بودن آن است.
برنج در ابتدای برداشت رطوبت بالایی دارد (۲۵% -۳۵%). این میزان از رطوبت هم کار نگهداری برنج را دشوار میکند و آن را در برابر حشرات و …
آسیبپذیر میکند و هم کار پخت را، به همین دلیل کارخانه ها با استفاده از دستگاه های خشک کن برنجهای تازه برداشت شده را خشک می کنند. زمان و میزان حرارت این دستگاههای خشک کن نقش مهمی در کیفیت برنج دارد.
⇠ روش تشخیص: برنجی که به درستی خشک نشده باشد، اصطلاحاً پوک است. برای تشخیص خشک بودن برنج باید آن را زیر دندان گذاشت و فشار داد . برنج خوب و به نحو درست خشک شده، نباید به راحتی بشکند و خرد شود.
روش دیگر برای تشخیص خشک بودن برنج، پختن آن است. برنجی که خوب خشک شده است و رطوبت کمی دارد، در فرآیند پختن و دم کشیدن، خوب قد میکشد (یا اصطلاحاً ری میکند). چرا که به دلیل خشک بودن، به راحتی از آب موجود در دیگ رطوبت جذب میکند و قد میکشد.
.
۳- بند نداشتن برنج
دانههای برنج خوب، یکپارچه و بدون بند و ترک است. اما برنج بی کیفیت بندهای عرضی دارد. علت اصلی بنددار شدن برنج این است که برنج نباید بعد از خروج از کارخانهی شالیکوبی در معرض باد یا هوای سرد قرار گیرد.
⇠ روش تشخیص: بند دار بودن برنج را گاهی میتوان با چشم هم تشخیص داد. علاوه بر این اگر برنج بنددار را با انگشت شست و اشاره نگه داشت و با ناخن انگشت شست فشار داد، راحت خرد شده و شکسته میشود.
.
۴- نیمه بلوری بودن
اکثر برنجهای خارجی کاملاً شفاف هستند. پروتئین برنج که در فضاهای خالی بین نشاستهها قرار میگیرد تا حدودی رنگ برنج را کدر خواهد کرد. از طرف دیگر برخی نمونههای برنجهای بیکیفیت رنگی تیره دارند. برنج خوب ایرانی رنگی نیمه شفاف (یا به تعبیری دیگر نیمه بلوری) دارد.
.
۵- عطر و طعم برنج
برنج خوب ایرانی عطر و طعم خاصی دارد که آن را از برنجهای خارجی و همچنین برنجهای پرمحصول و کم کیفیت داخلی متمایز میکند. برنجهایی که نژادی پر محصول دارند (مانند برنج شیرودی)، طبیعتاً نسبت به برنجهای خوب مثل برنج طارم و برنج هاشمی عطر و بوی کمتری دارند.
⇠ روش تشخیص: با قرار دادن مقداری برنج بین دو کف دست و دمیدن در آن (یا اصطلاحاً «ها کردن» در آن)، باید بوی آن به مشام برسد.
البته برخی از سودجویان با تبدیل برنجهای اصیل و خوش عطر به گرد برنج و ریختن مقداری از آن در هر کیسه، باعث به اشتباه افتادن میشوند. برای تشخیص این شگرد باید از تست طعم برنج استفاده کرد: یعنی چند دانه از آن را برداشت و برای خلاص شدن از شر گرد برنج از فوت کردن استفاده کرد. سپس داخل دهان خود گذاشت. اگر طعم مطبوعی ندارد آن برنج، برنج خوبی نیست.
.
۶- کاملاً همسان نبودن دانههای برنج
برنجی که به طور طبیعی کشت شده و مراحل بعدی را طی کند طبیعتاً دانههای آن تا حدی با هم تفاوت دارند. اگر برنجی که در دست است دانههای کاملاً همسان دارد، برنجی طبیعی نیست و از برنجهای چینی است.
.
منابع:
.https://news.akhbarrasmi.com